Во 2015 Европскиот суд за човекови права донесе 5 пресуди против РМ за тортура

Во текот на 2015 година, Европскиот суд за човекови права донесе рекордни 5 пресуди против Р. Македонија што се однесуваат на член 3 од Европската конвенција за човекови права – Забрана на мачење.^[1] Во сите пресуди се работи за тортура извршена од страна на државни службеници, но и покрај тоа што овие случаи биле пријавени во обвинителствата, за нив или воопшто немало никаква истрага или истрагата била целосно неефективна. Хелсиншкиот комитет во последните три години има регистрирано дузина слични случаи за кои обвинителствата не спроведуваат ефективна истрага или државата не ја надоместува штетата.

Дел од овие примери се брутално нападнатиот граѓанин на улица во Охрид од страна на полицијата,^[2] осуденото лице кое по напад на затворски полицаец изгуби еден бубрег и слезината,^[3] нападот на голем број полициски сили против граѓани од ромската заедница во населбата Топаана,^[4] претепувањето на невино момче во Полициската станица во Демир Хисар,^[5]тепањето на малолетни деца Роми од страна на Полициската единица „Алфа“,^[6] врзувањето со јаже на малолетниот Леон погрешно сместен во установа за лица со телесна попреченост^[7] и употребата на загадена вода во Затворот „Куманово“.^[8]

Во текот на март 2016 година, Хелсиншкиот комитет испрати 49 барања за информација во врска со заведени предмети по кои основните јавни обвинителства и судовите постапувале по кривичните дела Мачење и друго сурово, нечовечно или понижувачко постапување и казнување (предвидена затворска казна од 3 до 20 години) и Малтретирање во вршење на службата (предвидена затворска казна од 1 до 5 години) за периодот од 2009 до 2015 година. Беа добиени повратни информации од 21 (од вкупно 26) суд и 20 (од вкупно 23) основни јавни обвинителства.

Според добиените одговори од судовите, за период од шест години, тие постапувале по 22 предмета поврзани со тортура и по 56 предмети поврзани со малтретирање. За кривичното дело тортура немало ниту една осудителна пресуда со која некој бил осуден на затворска казна. Биле донесени само осум пресуди со условна осуда, како алтернативна мерка. Што се однесува до кривичното дело малтретирање во вршење на службата, била донесена само една пресуда со утврдена затворска казна (шест месеци) и 16 пресуди со условна осуда. Основните јавни обвинителства постапувале по 32 предмети за тортура. Само во седум од нив имало истрага и било поднесено обвинение. За малтретирање во вршење на службата обвинителствата постапувале во 138 предмети, истрага имало за 30, а обвинение било поднесено во 22 предмета.