Меѓународниот суд на правдата во Хаг

Меѓународниот суд на правдата (МСП) е главен судски орган на Обединетите нации (ОН). Тoj е основан во јуни 1945 година од страна на Повелбата на Обединетите нации и отпочна со работа во април 1946 година.

Седиштето на Судот е во Палатата на мирот во Хаг (Холандија). Од шесте главни органи на Обединетите нации, е единствениот орган кој не се наоѓа во Њу Јорк (САД).

Улогата на Судот е да решава правни спорови во согласност со меѓународното право, кои се доставени до него од страна на државите како и да дава советодавни мислења за правни прашања поднесени до него од страна на овластените органи на Обединетите нации и специјализираните агенции.

Меѓународниот суд за правда е составен од 15 судии избрани со мандат од девет години од страна на Генералното собрание на Обединетите нации и Советот за безбедност. Овие органи се гласаат истовремено, но одделно. Со цел да биде избран, кандидатот мора да добие апсолутно мнозинство од гласовите во двете тела.

Со цел да се обезбеди  континуитет, една третина од судиите се избира на секои три години. Судиите имаат право на повторен избор. Доколку судијата умре или поднесе оставка за време на неговиот или нејзиниот мандат, се одржуваат специјални избори  што е можно поскоро за да се избере судија.

Изборите се одржуваат во Њу Јорк (САД) по повод годишната есенската сесија на Генералното собрание. На судии избрани по тригодишно избори влегуваш во нивниот мандат на 6 февруари следната година.

Судот може да  расправа за два типа на случаи: правни спорови помеѓу државите (спорни случаи)  и барањата за советодавни мислења за правни прашања  од страна на  органите на Обединетите Нации  и нејзините специјализирани агенции (советодавно постапки).

Спорни случаи

Само Држави (држави членки на Обединетите нации и другите држави кои го имаат прифатено  Статутот на Судот или земји кои ја прифатиле неговата јурисдикција под одредени услови) може да бидат страни на поднесени спорни случаи.

Членките немаат постојани акредитирани претставници  во судот. Во споровите каде некои од членките се  страни на случајот пред Судот тие се претставувани од страна на агент. Агентот ја има истата улога и ги има истите права и обврски, како адвокат во однос на националниот суд.

Во јавните расправи агентот ги презентира аргументите во име на владата,  а воедно може да поднесува и прима поднесоци. Општо земено,секој формален акт што треба да се направи од страна на владата, се врши од страна на агентот.

Советодавна постапка

Советодавната постапката пред Судот може да се покрене  само на пет органи на Обединетите нации и до 16 специјализирани агенции  на Обединетите нации.

Генералното собрание на Обединетите нации и Советот за безбедност може да побараат советодавно мислење за “кое било правно прашање”. Другите органи на Обединетите Нации и специјализирани агенции кои се овластени да бараат советодавно мислење може тоа да го сторат само во врска со “правни прашања кои произлегуваат во рамките на делокругот на нивната работа”.

Кога ќе прими барање за советодавно мислење, Судот, со цел да може да го даде своето мислење со целосно познавање на фактите, е овластен да се покрене писмени и усни постапки, за одредени аспекти на постапката во спорните случаи.

Неколку дена откако барањето е поднесено, Судот изработува листа на држави и меѓународни организации кои ќе бидат способни да дадат информации во врска со прашањето пред Судот.

Официјални јазици се англискиот и францускиот јазик.

–ПРАВДИКО–